Oktober 2012
6
2
Argininosuccinaat Lyase Deficiëntie
Argininosuccinaat Lyase Deficiëntie (ASLD, OMIM #207900) is een van de klassieke ureumcyclus-
defecten (UCD). Het enzym Argininosuccinaat Lyase (ASL) is verantwoordelijk voor de omzetting
van argininosuccinaat (ASA) in arginine en fumaraat. Deficiëntie van ASL resulteert biochemisch in
accumulatie in celweefsel van ASA en verhoogde plasma waarden van ammoniak.
De klassieke presentatie van ASLD is op neonatale leeftijd waarbij een hyperammoniëmische
encefalopathie wordt gezien. Een mildere deficiëntie kan zich op iedere leeftijd presenteren
waarbij een toename van incidentie wordt gezien in het eerste levensjaar en in de pubertijd. Vaak
zijn er bij de late presentatie minder duidelijke klachten: ontwikkelingsachterstand,
gedragsproblemen, convulsies, hepatomegalie en gastro-intestinale problemen. Klachten doen zich
vooral voor ten tijde van hoge eiwitinname of katabolisme (bij infectie of vasten).
De prognose is bij alle ureumcyclusdefecten afhankelijk van de hoogte van het plasma-ammoniak
en de duur van de hyperammoniëmie. Kinderen gediagnosticeerd in de neonatale periode hebben
de slechtste uitkomst (Saudubray et al., 2011). Bij patiënten met ASLD wordt de uitkomst
daarnaast gecompliceerd door een verhoogde kans op chronische complicaties. Met name
neurologische- en leverproblemen zoals neuro-cognitieve beperkingen, hepatitis, levercirrose en
systemische hypertensie worden bij ASLD gezien. Dit wordt veroorzaakt door de verhoogde ASA-
waarden, mogelijk in combinatie met een tekort aan arginine en stikstofmonoxide (NO) productie
(
Erez et al., 2011).
De behandeling van ASLD bestaat uit twee fases: het behandelen van de acute hyperammoniëmie
en een lange termijn behandeling met een eiwitbeperkt dieet en arginine suppletie. De nadruk van
de behandeling ligt op het voorkomen van ontregelingen en op het waarborgen van een zo goed
mogelijke ontwikkeling van de patiënt. Wegens de hoge morbiditeit en mortaliteit van
hyperammoniëmie moet behandeling zo snel mogelijk worden gestart (Blau et al., 2012).
De prevalentie van ASLD wereldwijd wordt geschat op 1 op 70.000 (Saudubray et al., 2011).
2.1
Presentatie
Ernstige neonatale vorm
De eerste klachten treden meestal op na een kort symptoomvrij interval, variërend van enkele
uren tot enkele dagen na de geboorte. In verband met de ernst van een dergelijke
levensbedreigende crisis is acute interventie vereist.
Symptomen:
•
Voedingsproblemen, lethargie, respiratoire- en circulatoire insufficiëntie, hyperventilatie,
vasomotore instabiliteit, problemen in de temperatuurregulatie, progressieve encefalopathie
met mogelijk epilepsie en coma. Soms trichorrhexis nodosa en/of huidafwijkingen.
Dieet
Kinderen
Volwassenen
Symptomen
ASLD
Aanvullend
onderzoek
Presentatie
Diagnostiek
Behandeling
Begeleiding
Medicatie
Noodprotocol