Mei 2012
6
2
Midden-keten Acyl-CoA dehydrogenase Deficiëntie
Midden-keten Acyl-CoA dehydrogenase Deficiëntie (MCADD, OMIM #201450) is de meest
voorkomende erfelijke stoornis van de mitochondriële vetzuuroxidatie. De overerving is
autosomaal recessief met mutaties in het ACADM-gen (Derks et al., 2006;Schatz and Ensenauer,
2010).
MCAD is verantwoordelijk voor de eerste stap in de mitochondriële ß-oxidatie van acyl-CoAs
die gevormd zijn uit midden vetzuurketens (C6-C10). Een deficiëntie resulteert in een verstoring in
deze omzetting waardoor, voornamelijk bij verhoogde metabole stress of bij vasten, een
hypoglycemie kan ontstaan met relatieve hypoketose en accumulatie van toxische metabolieten.
Sinds 2007 worden in Nederland alle pasgeborenen gescreend op MCADD door middel van de
hielprik. Deze screening wordt niet in alle landen verricht. De meeste patiënten zijn op het
moment van de hielprik zonder symptomen maar vroege presentatie of plotselinge dood ten
gevolge van MCADD in de eerste levensdagen kan voorkomen (Grosse et al., 2006). Voor de
invoering van de hielprikscreening werden de meeste patiënten in de eerste 5 levensjaren
gediagnosticeerd gedurende een acute presentatie van de ziekte. Tussen de 20-25% van de
patiënten overleed voordat de diagnose gesteld kon worden (Derks et al., 2006;Schatz and
Ensenauer, 2010;Zschocke and Hoffmann, 2004).
De prognose is gunstig als de diagnose vroegtijdig wordt gesteld (Wilson et al., 1999).
Door middel van een noodprotocol met adviezen kan metabole ontregeling worden voorkomen.
De prevalentie van MCADD in Nederland is berekend op 1 op 12.000 (de Vries et al., 1996)
2.1
Presentatie
Hielprikscreening
Acylcarnitine analyse door tandem massaspectrometrie, met hoge sensitiviteit en specificiteit:
•
Afwijkend indien C8 ≥ 0.5 μmol/L.
•
C8/C10 ratio is secundaire parameter, afwijkend indien >5.
Presentatie bij ontregeling van ongescreende patiënten
Na de neonatale periode, ontstaat ontregeling vrijwel uitsluitend bij ziekte met koorts, bij vasten
om andere redenen, mogelijk na inspanning.
MCADD
Aanvullend
onderzoek
Hielprik
Symptomen
Presentatie
Diagnostiek
Dieetmaatre-
gelen
Kinderen
Volwassenen
Behandeling
Begeleiding
Medicatie
Noodprotocol