Mei 2012
6
2
Methylmalonacidurie
Methylmalonacidurie (MMA, OMIM #251000) is een zeldzame erfelijke stoornis veroorzaakt door
een pathogene mutatie in het MUT-gen waardoor een defect van het enzym methylmalonyl-CoA
mutase (MCM) of de betrokken co-factor adenosylcobalamine (AdoCb1). Beiden erven autosomaal
recessief over. MMA is één van de klassieke organoacidurieën. Het betrokken enzym MCM is
verantwoordelijk voor de omzetting van L-methylmalonyl-CoA in succinyl-CoA. Een defect
resulteert biochemisch in verhoogde plasma en urine waarden van methylmalonzuur, proprionzuur
en propionylcarnitine.
Er zijn verschillende vormen te onderscheiden waarin de ziekte zich kan presenteren: een ernstige
neonatale vorm, een intermitterende vorm en een chronische progressieve vorm. De ernst kan
variëren van zeer beperkte klachten tot frequente levensbedreigende metabole ontregelingen,
resulterend in ernstige neurologische en andere orgaanschade (Saudubray et al., 2011).
De behandeling van MMA bestaat uit een eiwitbeperkt dieet, zo nodig aangevuld met een
aminozuurpreparaat, carnitine en een noodprotocol voor katabole situaties. Bij de vorm die
meestal veroorzaakt wordt door een tekort van de cofactor kan toediening van cobalamine
(
vitamine B12) afdoende zijn.
De prevalentie van MMA wereldwijd wordt geschat op 1 op 130.000 (variërend van 1:115.00 in
Italië tot 1:169.000 in Duistland) (Deodato et al., 2006).
2.1
Presentatie
Ernstige neonatale vorm
Klachten treden meestal op na een symptoomvrij interval, variërend van enkele uren tot enkele
weken na de geboorte.
Symptomen:
•
Voedingsproblemen, lethargie, dehydratie, hypotonie, myoclonieën, neurovegetatieve
dysregulatie, cerebraal oedeem, coma, multi-orgaanfalen.
Intermitterende of late onset vorm
Presentatie op de leeftijd van enkele maanden tot in volwassenheid. Intermitterende episodes van
metabole ontregeling met ketoacidose en hyperammoniëmie vaak uitgelokt door katabolisme of
overmatige eiwitinname.
Symptomen:
•
Periodieke aanvallen van anorexie, hypotonie, lethargie, ataxie, focale neurologische
afwijkingen, stupor-> coma, Reye syndroom.
•
Zeer zelden hepatomegalie en leverdysfunctie.
Symptomen
MMA
Aanvullend
onderzoek
Kinderen
Volwassenen
Presentatie
Diagnostiek
Behandeling
Begeleiding
Dieet
Medicatie
Noodprotocol