Mei 2016
7
Sofou et. al (2014) schat de prevalentie op 1 op de 34.000 levend geborenen. Het ziektebeeld komt
vooral voor in de eerste twee decaden van het leven, met de hoogste incidentie vóór het 10
e
levensjaar.
2.2 Presentatie
Het klinisch beeld en beloop van Leigh zijn zeer heterogeen. De ernst van de klachten, de
progressie en prognose berusten op de ernst van de mutatie en de mate van heteroplasmie in de
verschillende weefsels bij een mtDNA mutatie. Bewegingsstoornissen, waaronder dystonie en
ataxie, kunnen op alle leeftijden voorkomen. De klachten die op de voorgrond staan zijn mede
afhankelijk van de leeftijd. De initiële presentatie bij neonaten is een mogelijke failure-to-thrive en
een hypotonie. Het kind kan daarbij een vertraging hebben in het behalen van motorische
mijlpalen en kan eerder behaalde mijlpalen verliezen. De failure-to-thrive kan verklaard worden
door het chronisch energiegebrek van het kind dat de inspanning niet kan leveren om te drinken.
Slik- en darmpassage problemen kunnen ook een rol spelen bij problematiek rondom het zogen en
het voeden van het kind.
Het sterkste vermoeden voor Leigh is een bewegingsstoornis die terug te voeren is op dysfunctie
van de basale kernen in combinatie met achteruitgang of verlies van eerder verworven motorische
vaardigheden of mijlpalen. Als de hersenstam en/of kleine hersenen bij het ziektebeeld betrokken
zijn, gaat de patiënt vaak ook in intelligentie/cognitie achteruit en treden er problemen op met
evenwicht en een onzekerheid met lopen en in een weer later stadium onregelmatigheden met de
ademhaling. IJzerstapeling stoornissen en familiaire bewegingsstoornissen die ook de basale
kernen treffen moeten uitgesloten worden met een zorgvuldige anamnese en aanvullend
onderzoek.
Peuters bereiken hun motorisch mijlpalen niet of vertraagd. Afhankelijk van de leeftijd kan er
sprake zijn van epilepsie als complicatie. Op de baby leeftijd zich vooral manifesterend met
myoclonieen of het syndroom van West en bij de leeftijd boven de twee jaar met tonisch-clonische
insulten, myoclonieen of absences. Soms zelfs leidend tot een status epilepticus. Problemen
samenhangend met een verlies aan eetlust, dysfagie en een vertraagde darmpassage kunnen op
iedere leeftijd voedingsproblematiek geven.
Kleuters en wat oudere kinderen hebben met name problemen bij het lopen, sporten en andere
lichamelijk activiteiten. Ook op deze leeftijd kunnen voedingsproblemen een rol spelen. Bij veel
patiënten staan de dystonie en coördinatiestoornissen op de voorgrond. Dysarthrie en een
ophthalmoplegie spelen ook een rol.
Symptomen:
Cardiaal: Hypertrofische/gedilateerde cardiomyopathie, geleidingsstoornissen (o.a. Wolff-
Parkinson White arrytmie)
Neurogeen; epilepsie, neuropathie, cognitieve achteruitgang, hyperreflexie, ataxie,
hypotonie, dystonie, dysarthrie, slechthorend- en doofheid
Spierstelsel: Inspanningsintolerantie, spierzwakte
KNO: Dysfagie, dysarthrie, slechthorendheid of perceptiedoofheid
Gastrointestinaal: Episodes van pseudo-obstructie, chronisch of cyclisch braken, chronische
diarree of obstipatie, leverfalen
Oog: Opticus hypoplasie of atrofie, opthalmoplegie, retinitis pigmentosa
Overig: Diabetes mellitus, hypothyreoïdie, failure to thrive, IUGR, nefrotisch syndroom,
nierinsufficiëntie, sudden infant death syndrome, hypertrichose, kleine gestalte, anemie,
hyperemesis, diarree
